ساز Hurdy Gurdy

ساز هاردی گردی یا Hurdy Gurdy، یکی از ساز هایی است که توجه چندانی به ان نمی شود.

این ساز یک ساز زهی است و صدای آن به صدای ویولن شباهت زیادی دارد.

تاریخچه

به طور کلی تصور می شود که ساز هوردی گردی از کمانچه یا رباب بر گرفته شده.

این ساز قبل از قرن نهم ساخته شده است.

در دوران رنسانس این ساز از محبوبیت بسیاری برخوردار بوده.

در این دوران hurdy gurdy به شکل جعبه ای با انتهای دم خمیده شده و گردنی کوتاه بوده.

اما در اواخر دوران رنسانس، از این ساز دو شکل متفاوت از هم ساخته شد.

اولین شکل، همانند گیتار بود و شکل دومی این ساز، مانند عود و از چوب ساخته شده بود.

شکل عود مانند این ساز و بدن گرد آن یکی از ویژگی های ساز های فرانسوی بود.

در پایان قرن هفدهم هم با تغییر ذائقه موسیقیایی و توانایی های بیشتر پلی فونی یا چند صدایی ها، محبوبیت هوردی گردی کمتر می شود و تا حالا محبوبیت این ساز در حدی کم شده که این ساز در دسته ساز های ناشناخته قرار گرفته.

آشنایی کلی

این ساز توسط چرخی که با میل لنگر چرخانده شده و به سیم ها ساییده میشود؛ صدای خود را تولید می کند.

ملودی های این ساز روی صفحه کلیدی پخش می شود، که در این صفحه کلید گوی های کوچک معمولا چوبی قرار دارد و با استفاده از این گوی های کوچک می توان صدای ساز را تغییر داد.

همچنین یکی دیگر از ویژگی های این ساز این است که یک صفحه صدا و حفره تو خالی دارد.

این ویژگی ساز hurdy gurdy برای قابل شنیدن کردن صدای لرزش سیم ها به کار می آید؛ همه ساز های زهی آکوستیک این ویژگی را دارند.

معمولا هوردی گردی ها چند سیم پهپادی دارند که صدای ملودی را ثابت می کنند.

به همین دلیل از این ساز به همراه گاج استفاده می شود.

در موسیقی محلی هایی مانند فرانسوی کاجون (Cajun French)، گالیسیایی، مجارستانی و… از این ساز به همراه گاج استفاده میشود.

نحوه نوازندگی

این ساز یکی از اولین ساز هایی است که مضرب های آن به کلید هایی متصل شده است.

در این ساز با چرخاندن چرخی متصل به یک دسته کوچک، صدا تولید میشود.

لبه خارجی این چرخ هم با ماده ای به نام صمغ پوشانده شده است؛ به همین دلیل وقتی حرکت دست متوقف میشود، چرخش آن باعث لرزش سیم های ساز و لرزش صدا میشود.

همینطور چرخ این ساز با نگه داشتن زه صدا را در حالت ثابتی کشیده میکند.

در Hurdy Gurdy زه هایی هم هستند که صدایی ثابت دارند؛ اما باقی زه های این ساز طوری کوک شده اند که نت های دیگر را اجرا کنند.

کلید های قرار داده شده در این ساز هنگام فشرده شدن، با زه ساییده شده و آنرا در حلی محکم میکند، که نت از آن محل شنیده شود؛ این عمل مانند کاری است که نوازنده ویولن موقع نواختن انجام میدهد.

در کل این ساز جالب شباهت های زیادی به ویولن دارد، و همین دلیل باعث میشود که بعضی از اصول نواختن این دو ساز شباهت های بسیاری داشته باشند.